Wynajem autobusów
Pochylnie na Kanale Elbląskim
Choć na Kanale Elbląskim jest wiele urządzeń hydrotechnicznych, to właśnie pochylnie budzą największe emocje i cieszą się dużym zainteresowaniem. Zostały wybudowane w celu zniwelowania różnicy poziomu między Buczyńcem a jeziorem Drużno i dzięki nim możemy doświadczyć niezwykłej podróży po wodzie i trawie. Przyjrzyjmy się każdej pochylni z osobna.
Działanie i rola pochylni Kanału Elbląskiego
Pierwszym etapem naszej podróży po tych unikalnych obiektach jest zrozumienie ich funkcji i znaczenia. Pochylnie Kanału Elbląskiego powstały w XIX wieku, są szynowymi urządzeniami wyciągowymi napędzanymi mechanicznie siłą przepływu wody. Dzięki nim możliwe jest pokonywanie prawie stumetrowej różnicy poziomów wody. Na każdej pochylni są dwa wózki, poruszające się po dwóch równoległych torach. W momencie, gdy jeden z nich jedzie w jednym kierunku, drugi jedzie w przeciwnym. Każdy wózek waży ok. 26 ton i po uruchomieniu pochylni obydwa ruszają pod górę, następnie – gdy wózek jadący w stronę dolnego kanału minie szczyt pochylni – jeden jedzie w górę, a drugi w dół i wtedy się równoważą.
To rozwiązanie zrewolucjonizowało żeglugę śródlądową, a Kanał Elbląski wraz z zespołem 5 pochylni został uznany w 2011 r. (rozporządzeniem Prezydenta RP) za Pomnik Historii.
Pochylnia Buczyniec
Pierwszym przystankiem naszej podróży jest pochylnia Buczyniec, która powstała w 1860 roku. Długość jej torowiska to 490,3 m, co sprawia, że jest najdłuższą pochylnią Kanału Elbląskiego. Między górną a dolną stacją odnotowujemy różnice poziomów o wysokości aż 20,62 m. Nieopodal pochylni Buczyniec znajduje się Muzeum Kanału Elbląskiego, które może stanowić urozmaicenie wycieczki po wodach Kanału. Przy pochylni Buczyniec znajdziemy także parking samochodowy oraz biuro Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej, gdzie wygodnie kupimy bilety na rejsy po Kanale Elbląskim.
Pochylnia Kąty
Podczas rejsu z Buczyńca w stronę Elbląga pochylnia Kąty to drugie takie urządzenie, które mijamy na trasie. Powstała w 1859 roku, a od Buczyńca dzieli ją 1,5 km. Długość jej torowiska to 404 m, a różnica poziomów między górnym i dolnym stanowiskiem to 18,88 m. Jest napędzana siłą koła wodnego, dzięki czemu pasażerowie statków mogą cieszyć się możliwością „płynięcia po trawie”. Można podziwiać jej działanie np. podczas rejsu z Żeglugą Ostródzko-Elbląską „Szlakiem czterech pochylni”, „Szlakiem Trzech Pochylni”, czy też podczas rejsu „Statkiem po trawie: trasa Buczyniec – Elbląg/trasa Elbląg – Buczyniec”.
Pochylnia Oleśnica
Następnie warto zatrzymać się przy pochylni Oleśnica, która została zbudowana w 1859 roku. Jest to największa pochylnia Kanału Elbląskiego – długość jej torowiska wynosi 479 m, a różnica poziomów między górną i dolną stacją to 24,2 m. Warto pamiętać, że każdy wózek pochylniowy waży ok. 26 ton, dlatego siła, jaka jest potrzebna do ich wciągnięcia na taką wysokość, naprawdę robi wrażenie. Imponujące rozmiary pochylni Oleśnica i precyzyjna konstrukcja stanowią doskonały przykład osiągnięć inżynierii XIX wieku.
Pochylnia Jelenie
Kolejnym punktem naszej podróży jest pochylnia Jelenie, która została wybudowana w roku 1859. To miejsce, które od lat przyciąga licznych turystów swoją malowniczą lokalizacją. Obok górnej stacji znajduje się maszynownia pochylni. Długość jej torowiska wynosi 433 m, a różnica poziomów między stacją górną i dolną to 21,99 m. Pochylnia Jelenie umiejscowiona jest we wsi Jelonki, a od kolejnej pochylni – Całuny – dzieli ją 1,44 km.
Pochylnia Całuny
Na koniec naszej podróży zatrzymujemy się przy pochylni Całuny, która została zbudowana w latach 1874-1881. Jest to najmłodsza i ostatnia pochylnia, która została zbudowana na Kanale Elbląskim. Zastąpiła aż pięć śluz komorowych, które funkcjonowały tu przed jej powstaniem. Dzięki budowie pochylni Całuny udało się zniwelować wąskie gardło Kanału Elbląskiego. Długość jej torowiska to „jedyne” 352 m, a różnica poziomów wynosi 13,83 m. Pochylnię Całuny w trakcie pracy można podziwiać podczas rejsu z Żeglugą „Statkiem po trawie – trasa z Elbląga do Buczyńca”, a także oczywiście w kierunku przeciwnym.
Wykorzystywanie pochylni dziś
Dziś pochylnie Kanału Elbląskiego stanowią nie tylko ważne elementy dziedzictwa kulturowego, ale także atrakcyjne miejsca turystyczne i rekreacyjne. Odwiedzając je, można nie tylko poznać historię żeglugi i techniki budowy pochylni, ale także aktywnie spędzić czas, korzystając z licznych atrakcji oferowanych przez okolicę. Urządzenia te od ponad 160 lat z sukcesem wykonują swoje zadanie, czym wprawiają w zachwyt i zdumienie niejednego turystę. Warto wybrać się w rejs, aby zobaczyć ich działanie na żywo.