Śluzy Kanału Elbląskiego

Kanał Elbląski to prawdziwa perła inżynierii wodnej, która od lat przyciąga turystów z całego świata. Znany ze swojej unikalnej konstrukcji łączy różne zbiorniki wodne, pokonując przy tym ogromne różnice poziomów terenu. Jak to możliwe? Odpowiedź tkwi w niezwykłym systemie pochylni i śluz, które pozwalają statkom na pokonywanie kilkudziesięciometrowych wzniesień. To właśnie o śluzach opowiemy dziś więcej i wyjaśnimy na jakiej zasadzie działają.

W obrębie Kanału Elbląskiego znajdziemy cztery śluzy: śluzę Miłomłyn, Zieloną, Małą Ruś i Ostróda. Ich zastosowanie było konieczne, aby żegluga Kanałem Elbląskim i pokonanie różnicy poziomów wody przez jednostki pływające było w ogóle możliwe. Śluza składa się z komory i dwóch par wrót. Jej działanie polega na tym, że statek wpływa przez jedną parę wrót do komory, która zostaje szczelnie zamknięta. Następnie woda, w zależności od potrzeby, jest napuszczana do komory lub z niej wypuszczana. Tym sposobem – po ponownym otwarciu wrót – statek może kontynuować swój rejs. Wiedząc już, jakie znaczenie mają śluzy i jak działają, możemy przyjrzeć się kolejno każdej z nich.

Śluza Miłomłyn

Śluza Miłomłyn znajduje się w niewielkiej, lecz urokliwej miejscowości o tej samej nazwie. Śluza ta ma szczególne znaczenie historyczne, ponieważ to właśnie w Miłomłynie rozpoczęto pierwsze prace nad budową kanału w dniu 28 października 1844 r., w miejscu przyszłego basenu górnego przyszłej śluzy komorowej. Miłomłyn był wówczas ważnym ośrodkiem handlowym, co podkreślało potrzebę budowy nowoczesnej drogi wodnej. Miejscowość ta jest miejscem skrzyżowania (rozejścia się) dróg wodnych w kierunku Ostródy, Iławy i Elbląga, a także punktem, od którego mierzy się kilometraż poszczególnych odcinków Kanału Elbląskiego. Sama śluza Miłomłyn to: km 0,0.

Śluza Miłomłyn wykonana jest obecnie z betonu i mierzy około 33 metry długości. Otoczona jest zielonymi terenami, które stanowią doskonałe miejsce na spacer, a sama śluza często jest celem wycieczek turystów, którzy chcą zobaczyć, jak funkcjonuje ta skomplikowana, a zarazem fascynująca konstrukcja.

Śluza Zielona

Śluza Zielona, położona w otoczeniu bujnych lasów i zielonych łąk, to kolejna perła Kanału Elbląskiego. Jej budowa została ukończona w 1852 r. Obecnie jest wykonana z betonu i obsługiwana automatycznie, choć ręczna obsługa również jest możliwa.

Śluza Zielona ma wyjątkowo malownicze położenie, co sprawia, że jest często odwiedzana przez miłośników przyrody i fotografii. Długość śluzy to ponad 34 metry, a jej konstrukcja pozwala na regulowanie różnic poziomu wody na odcinku między Miłomłynem a śluzą Zieloną. Dzięki niej statki mogą płynnie pokonywać trudniejsze odcinki trasy, co czyni ją kluczowym elementem całego systemu.

Śluza Mała Ruś

Ta niezwykle ważna śluza znajduje się w pobliżu wsi Mała Ruś, będącej kolejnym urokliwym miejscem na szlaku Kanału Elbląskiego. Śluza Mała Ruś, podobnie jak inne na kanale, została zbudowana w XIX wieku, ale jako pierwsza ze śluz została wymurowana z cegły. Jej najważniejszą rolą jest umożliwienie żeglugi pomiędzy jeziorem Szeląg Wielki a Jeziorem Pauzeńskim, które mają sporą różnicę poziomów (1,64 m).

Otoczona jest piękną, naturalną scenerią, co sprawia, że podróż przez ten odcinek kanału to nie tylko okazja do podziwiania inżynierskich rozwiązań, ale również do kontemplacji nad pięknem okolicznej przyrody.

Śluza Ostróda

Śluza Ostróda, będąca jednym z kluczowych elementów Kanału Elbląskiego, powstała w 1872 r., kiedy to Kanał Elbląski był w ostatniej fazie budowy. Śluza Ostróda znajduje się w samym sercu malowniczej Ostródy, będącej jednym z popularniejszych miejsc na turystycznej mapie Warmii i Mazur. Śluza ma ponad 29 metrów długości i po modernizacjach wykonana jest z betonu, co nadaje jej solidny charakter. Pełni ona kluczową rolę w regulowaniu poziomu wody między Jeziorem Drwęckim a Jeziorem Pauzeńskim, umożliwiając bezpieczne przeprawy statków i łodzi.

 

Kanał Elbląski to niezwykła atrakcja, która powinna znaleźć się na liście każdego turysty odwiedzającego Warmię i Mazury. Śluzy, które są integralną częścią tego unikalnego systemu wodnego, to prawdziwe cuda inżynierii, których działanie można podziwiać podczas rejsu z Żeglugą Ostródzko-Elbląską. Każda z nich ma swoją historię, swój unikalny charakter i jest nieodłącznym elementem tego pięknego, wodnego szlaku. Rejsy po Kanale Elbląskim to nie tylko okazja do zobaczenia niesamowitych krajobrazów, ale także do zanurzenia się w fascynującej historii polskiej inżynierii wodnej.

Skip to content